Malware | Katalog Polskich Firm z Sektora Cyberbezpieczeństwa

Definicja Malware

Malware (z ang. malicious software) to ogólne określenie każdego rodzaju oprogramowania zaprojektowanego w celu zaszkodzenia użytkownikowi, systemowi operacyjnemu lub infrastrukturze IT. Do najczęstszych celów malware należą: kradzież danych, szpiegostwo, sabotaż, przejęcie zasobów (np. do kopania kryptowalut) czy zakłócenie działania usług.

Główne typy malware

Typ	Opis
Wirusy	Samoreplikujące się programy, które infekują inne pliki lub sektory.
Robaki (worms)	Rozprzestrzeniają się samodzielnie przez sieć bez udziału użytkownika.
Trojany	Podszywają się pod legalne aplikacje, wykonując ukryte działania.
Ransomware	Szyfrują dane ofiary, żądając okupu za ich odszyfrowanie.
Spyware	Szpiegują aktywność użytkownika, kradnąc hasła, dane logowania itp.
Adware	Wyświetlają natarczywe reklamy, często instalowane bez zgody.
Rootkity	Ukrywają obecność innych komponentów malware w systemie operacyjnym.
Keyloggery	Rejestrują wciśnięcia klawiszy w celu zdobycia danych logowania.
Backdoory	Umożliwiają zdalny dostęp do systemu z pominięciem autoryzacji.
Botnety	Przejęte urządzenia wykorzystywane do ataków DDoS lub spamowania.

Metody infekcji

Załączniki e‑mail – dokumenty z makrami lub pliki .exe.
Złośliwe linki – prowadzące do stron z exploitami.
Drive-by download – infekcja podczas przeglądania stron www.
Nośniki USB – automatyczne uruchamianie plików po podłączeniu.
Fałszywe aktualizacje – podszywające się pod znane oprogramowanie.

Narzędzia wykrywania malware

Antywirusy i EDR – wykrywają i neutralizują znane zagrożenia.
Sandboxing – izolacja i analiza podejrzanych plików w kontrolowanym środowisku.
Threat Intelligence – informacje o nowych kampaniach i wariantach malware.
SIEM/XDR – korelacja logów i wykrywanie anomalii w czasie rzeczywistym.

Skutki działania malware

Kradzież tożsamości i danych klientów.
Zaszyfrowanie danych firmowych i przestój działalności.
Utrata reputacji i zaufania klientów.
Kary regulacyjne za naruszenie przepisów GPDR / NIS2.
Zdalne przejęcie infrastruktury i wykorzystywanie do dalszych ataków.

Dobre praktyki ochrony

Regularne aktualizacje – systemów operacyjnych i aplikacji.
Backup offline – chroni przed ransomware i zniszczeniem danych.
Szkolenia pracowników – uświadamianie zagrożeń phishingowych.
Polityka najmniejszych uprawnień – ograniczanie dostępu w systemie.
Segmentacja sieci – minimalizacja skutków infekcji.

Trendy w ewolucji malware

Fileless malware – działające wyłącznie w pamięci, trudne do wykrycia.
AI-assisted malware – wykorzystujące sztuczną inteligencję do omijania zabezpieczeń.
Malware-as-a-Service (MaaS) – gotowe zestawy narzędzi dostępne w darknecie.
Multi-stage malware – uruchamiane warstwowo, zależnie od środowiska.
Ukierunkowane ataki APT – długoterminowe działania sponsorowane przez państwa.