Definicja U2F
Universal 2nd Factor (U2F) to otwarty standard dwuskładnikowego uwierzytelniania opracowany przez organizację FIDO Alliance, umożliwiający logowanie z użyciem fizycznego klucza bezpieczeństwa (np. YubiKey). U2F wzmacnia tradycyjne hasło o drugi składnik oparty na kryptografii asymetrycznej, eliminując ryzyko phishingu i przechwycenia kodów SMS.
Jak działa U2F?
U2F wykorzystuje urządzenie sprzętowe, zazwyczaj z interfejsem USB, NFC lub BLE, które przechowuje klucze kryptograficzne. Proces uwierzytelniania przebiega w kilku etapach:
- Rejestracja – urządzenie generuje parę kluczy: prywatny pozostaje w urządzeniu, publiczny trafia do serwera.
- Logowanie – użytkownik wpisuje login i hasło, a następnie dotyka fizycznego klucza.
- Weryfikacja – serwer wysyła wyzwanie, które urządzenie podpisuje prywatnym kluczem, co potwierdza tożsamość.
U2F nie przesyła danych osobowych ani nie wymaga instalacji dodatkowego oprogramowania – przeglądarka obsługująca U2F (np. Chrome, Firefox) integruje proces w tle.
Zalety stosowania U2F
- Ochrona przed phishingiem – tylko fizyczna obecność użytkownika umożliwia logowanie.
- Brak haseł jednorazowych – nie ma SMS-ów ani kodów do przepisania.
- Odporność na replay attacks – każde wyzwanie podpisywane jest dynamicznie.
- Skalowalność i prywatność – ten sam klucz działa w wielu usługach bez możliwości ich powiązania.
Wady i ograniczenia
- Wymagana kompatybilność urządzenia z portem USB/NFC/BLE.
- Potrzeba fizycznego dostępu do klucza – zgubienie go wymaga alternatywnego sposobu odzysku konta.
- Nie wszystkie systemy i aplikacje wspierają U2F lub jego nowsze warianty (np. FIDO2/WebAuthn).
- Wymaga procedury rejestracji dla każdej usługi z osobna.
Porównanie U2F vs inne metody MFA
| Metoda MFA | Ochrona przed phishingiem | Wymaga fizycznego urządzenia | Wygoda użytkowania | Koszty wdrożenia |
|---|---|---|---|---|
| U2F | Tak | Tak | Wysoka | Średnie |
| Kod SMS / e-mail | Nie | Nie | Wysoka | Niskie |
| Aplikacja TOTP | Nie | Telefon | Średnia | Niskie |
| Push (np. Duo) | Częściowo | Telefon | Wysoka | Średnie |
Standardy i kompatybilność
- FIDO U2F – bazowy standard sprzętowego MFA.
- Obsługiwany przez przeglądarki: Chrome, Firefox, Edge.
- Integracja z usługami: Google, Facebook, GitHub, Microsoft, AWS i wiele innych.
- Nowsze wersje: FIDO2/WebAuthn – rozwinięcie U2F o logowanie bezhasłowe.
Zastosowania U2F w organizacjach
- Logowanie administratorów i użytkowników o podwyższonych uprawnieniach.
- Uwierzytelnianie dostępu do VPN, aplikacji webowych i zasobów chmurowych.
- Spełnienie wymogów zgodności: GDPR, ISO 27001, NIS2.
- Edukacja pracowników w zakresie cyberhigieny i silnych metod uwierzytelniania.